Πράσινη επιχειρηματικότητα - Μεταποίηση και τριτογενής τομέας

---

Προτεραιότητα – στόχος
Η πράσινη επιχειρηματικότητα αφορά σε δυο κατευθύνσεις πολιτικής:
(α) τη δημιουργία νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και ποιοτικών θέσεων εργασίας στους τομείς της ενέργειας, της διαχείρισης των απορριμμάτων και των νερών, στον αγροδιατροφικό τομέα,
(β) τον τρόπο που οι υφιστάμενες επιχειρήσεις θα προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, ελαχιστοποιώντας τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον και ταυτόχρονα κερδίζοντας ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στην παγκόσμια αγορά.

---

Η ολόπλευρη ανάπτυξη που προδιαγράφεται με το νέο αναπτυξιακό πρότυπο δε μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την τόνωση της επιχειρηματικότητας.  Η πράσινη ανάπτυξη μπορεί να ανοίξει νέα πεδία δράσης και νέες αγορές για τους δημιουργικούς επιχειρηματίες που αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, συνδυάζοντας την ανάληψη  επιχειρηματικού κινδύνου με την προστασία και αναβάθμιση του περιβάλλοντος.  Αφορά και στηρίζεται σε υφιστάμενους ή νέους επιχειρηματίες, νέους επιστήμονες που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν επιχειρηματική δράση, ξεπερνώντας τις αδιέξοδες παραγωγικές δομές της οικονομίας και χρησιμοποιώντας τεχνολογίες και μεθόδους παραγωγής ή διάθεσης προϊόντων ή υπηρεσιών με βιώσιμη περιβαλλοντική ή οικολογική  προοπτική.

Η υποστήριξη της πράσινης επιχειρηματικότητας θα βασιστεί σε ένα πλέγμα μέτρων και ρυθμίσεων για την έναρξη, λειτουργία και ανάπτυξη της επιχείρησης με βασικά αναπτυξιακά εργαλεία, έναν αναμορφωμένο Αναπτυξιακό Νόμο και εξειδικευμένα συνχρηματοδοτούμενα προγράμματα με πόρους από την ΕΕ εναρμονισμένα με τους στόχους της πράσινης ανάπτυξης (κυρίως εθνικές ενισχύσεις και προγράμματα ΕΣΠΑ).

Παράλληλα, θα προσαρμοστούν οι υφιστάμενες βιομηχανίες που φθίνουν με στροφή στην αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και των νέων τεχνολογιών για την παραγωγή περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων

Νέες «πράσινες» επιχειρηματικές δραστηριότητες

Οι νέες «πράσινες» επιχειρηματικές δραστηριότητες αφορούν:
- σε δραστηριότητες παραγωγής ενδιάμεσων προϊόντων και παροχής υπηρεσιών για το «πρασίνισμα» του συνόλου της παραγωγικής δραστηριότητας, από τον κλάδο των κατασκευών μέχρι και τον τριτογενή τομέα και
- στην παραγωγή, παροχή, προβολή και προώθηση τελικών προϊόντων με φιλοπεριβαλλοντικά χαρακτηριστικά.

Η πράσινη επιχειρηματικότητα είναι το πάντρεμα της ανάληψης επιχειρηματικού κινδύνου με πρωτοβουλίες για την προστασία του περιβάλλοντος. Ο συνδυασμός κερδών και κοινωνικής αναγνώρισης αποτελεί ένα ισχυρό πλαίσιο κινήτρων για την προώθηση της πράσινης επιχειρηματικότητας. Βασικοί στόχοι είναι η βιωσιμότητα της επιχείρησης στις σύγχρονες συνθήκες του διεθνούς ανταγωνισμού και η ανταπόκρισή της στις απαιτήσεις της ζήτησης φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων.

Για το λόγο αυτό, οι νέες «πράσινες» επιχειρήσεις δε μπορεί παρά να είναι καινοτόμες, ευέλικτες, με υψηλό επίπεδο ενσωμάτωσης τεχνογνωσίας στο τελικό τους προϊόν και προσανατολισμένες κυρίως στη διεθνή αγορά. Δεδομένης της σημασίας που έχει το «πρασίνισμα» της παραγωγικής δραστηριότητας για το μέλλον της χώρας μας, είναι απαραίτητη η υποστήριξη της πράσινης επιχειρηματικότητας στα πρώτα της βήματα. Αυτό θα γίνει στα πλαίσια ενός προγράμματος με τα παρακάτω βασικά χαρακτηριστικά:

•    Απλοποίηση και αποσαφήνιση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου για νέους τομείς και δράσεις που αφορούν στην πράσινη επιχειρηματικότητα.

•    Κίνητρα για την ανάπτυξη τεχνογνωσίας ελαχιστοποίησης της κατανάλωσης ενέργειας και άλλων πόρων στα κτήρια και της εφαρμογής της τεχνογνωσίας αυτής στα μεγάλα κατασκευαστικά έργα, αλλά και τον οικιακό τομέα.

•    Γενναία και στοχευμένη υποστήριξη της έρευνας για ενεργειακές τεχνολογίες αιχμής, προσανατολισμένες στην προστασία του περιβάλλοντος

•    Προγράμματα εκπαίδευσης – κατάρτισης σε ζητήματα πράσινης επιχειρηματικότητας.

•    Ενθάρρυνση της εξωστρέφειας των «πράσινων» επιχειρήσεων με τη στήριξη των εξαγωγικών δραστηριοτήτων και την ανάπτυξη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών στις χώρες της Βαλκανικής, της Μαύρης θάλασσας και της Μεσογείου, μέσα από ολοκληρωμένα προγράμματα προβολής και προώθησης.

•    Δημιουργία ολοκληρωμένου δικτύου υποστήριξης πράσινης επιχειρηματικότητας, που θα προωθεί νέες αγορές, νέες επιχειρηματικές συνεργασίες, την αναζήτηση εξειδικευμένης πληροφορίας, την εκπόνηση προγραμμάτων συλλογικής προώθησης «πράσινων» προϊόντων και την ανταλλαγή εμπειριών.  

•    Προώθηση εταιριών παροχής ενεργειακών συμβουλών και υπηρεσιών που λειτουργούν στην κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας.

•    Προώθηση και στήριξη «πράσινων» υπεργολαβικών επιχειρήσεων. Οι «πράσινες» επιχειρήσεις μπορούν να προσφέρουν όχι μόνο στην αύξηση της απασχόλησης ή της προστιθέμενης αξίας, αλλά και στο επίπεδο βελτίωσης των δομικών χαρακτηριστικών, ιδιαίτερα των ΜΜΕ.

•    Διευκόλυνση των «πράσινων» επιχειρήσεων στην πρόσβαση κεφαλαίων, μέσω συστήματος εγγυοδοσίας τραπεζικών δανείων και διασύνδεση των «πράσινων» επιχειρήσεων με τον κορμό και τα εργαλεία του τραπεζικού συστήματος. Οι ενέργειες αυτές θα στοχεύουν κυρίως
-    στην αύξηση της αποτελεσματικότητας τραπεζικών προϊόντων για την κάλυψη αναγκών των «πράσινων» επιχειρήσεων.
-    στην κάλυψη «πράσινων» επιχειρηματικών σχεδίων που προάγουν την περιβαλλοντική προστασία και διαχείριση επιχειρήσεων

•    Συστηματική στροφή του δημοσίου τομέα στις «πράσινες» προμήθειες.

Προσαρμογή υφιστάμενων επιχειρήσεων σε περιβαλλοντικά φιλική λειτουργία

Τα μέτρα για το «πρασίνισμα» των επιχειρήσεων θα πρέπει να εντάσσονται σε ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχεδιασμό, ο οποίος και θα περιλαμβάνει τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την προώθηση των συνεργασιών μεταξύ των επιχειρήσεων. Στόχος των μέτρων αυτών είναι να ενταχθούν στην παραγωγική διαδικασία δράσεις και τεχνικές φιλικές προς το περιβάλλον. Το «πρασίνισμα» των επιχειρήσεων θα περιλαμβάνει μέτρα όπως είναι:

•    Δημιουργία δικτύων δομών στήριξης, τα οποία θα περιλαμβάνουν Κέντρα Ανάπτυξης Πράσινων Επιχειρήσεων, Ενιαία Σημεία Επικοινωνίας και Πληροφόρησης, Λειτουργική Ηλεκτρονική Διασύνδεση, Εθνικό Παρατηρητήριο για τις «πράσινες» επιχειρήσεις,  εξειδικευμένα μητρώα «πράσινων» επιχειρήσεων, συμβούλων, ειδικά για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και διάδοση καλών πρακτικών.

•    Δελτίο επιπτώσεων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας που θα στοχεύει στη συστηματική αποτύπωση των νομοθετικών επιπτώσεων στην λειτουργία των επιχειρήσεων.

•    Οι προκηρύξεις προμηθειών του δημοσίου θα περιέχουν κριτήρια τα οποία θα προκρίνουν προμηθευτές με περιβαλλοντική πιστοποίηση.  Ειδικές ρυθμίσεις για διευκόλυνση της πρόσβασης μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στις «πράσινες» προμήθειες.

•    Εκσυγχρονισμός υφισταμένων επιχειρήσεων για την εισαγωγή περιβαλλοντικών προτύπων και συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης. Προτεραιότητα θα δοθεί στην ανάπτυξη τέτοιων δραστηριοτήτων σε ιδιαίτερα επιβαρυμένες περιοχές.

•    Ενίσχυση και εκσυγχρονισμός επιχειρήσεων, που συνδέονται με την προβολή, προώθηση και αξιοποίηση των τοπικών περιβαλλοντικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων.

Στήριξη Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων (ΜΜΕ)

Οι ΜΜΕ βιώνουν μια δύσκολη και παρατεταμένη περίοδο αστάθειας και οικονομικής συρρίκνωσης, χωρίς να έχουν και τις διεξόδους διαφυγής που έχουν οι μεγάλες επιχειρήσεις.  Παραμένουν εγκλωβισμένες χωρίς μεγάλες ελπίδες για ένα καλύτερο μέλλον, με εγγενείς αδυναμίες που περιορίζουν τις δυνατότητες ανάκαμψης και ανάπτυξής τους σε νέους τομείς δραστηριότητας. Απαιτείται μια ολοκληρωμένη στρατηγική στήριξης των ΜΜΕ για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων και την προσαρμογή τους στο μεταβαλλόμενο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον που συνδέονται με:

•    την παρωχημένη επιχειρηματική προσέγγιση (περιορισμένη πληροφόρηση, ανεπαρκής πείρα και τεχνογνωσία σε θέματα διοίκησης, οργάνωσης, μάρκετινγκ).

•    το δυσμενές περιβάλλον άσκησης επιχειρηματικής δράσης, ιδιαίτερα για τις μικρές επιχειρήσεις (χρονοβόρες διοικητικές διαδικασίες ίδρυσης, αδειοδότησης, λειτουργίας και μεταβίβασης).

•    την περιορισμένη πρόσβαση σε αγορές κεφαλαίου, χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα και σοβαρό πρόβλημα υψηλού κόστους χρηματοδότησης.

Σταθερή επιδίωξη της πολιτικής μας είναι η διατήρηση και η ενίσχυση του αναπτυξιακού ρόλου των ΜΜΕ, ώστε να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν πλήρως τις επιχειρηματικές ευκαιρίες που προσφέρει η ορθή διαχείριση του περιβάλλοντος στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης. Στοχεύουμε στη διευκόλυνση και την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας, μέσα από τη δημιουργία ενός ευνοϊκού πλαισίου λειτουργίας και ενός δικτύου σύγχρονων υποδομών που εξασφαλίζουν την πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη νέα γνώση, στις νέες καθαρές τεχνολογίες, σε ανθρώπινο δυναμικό με νέες δεξιότητες, σε επιχειρηματικά κεφάλαια και σε νέες αγορές.

Ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων πράσινης απασχόλησης

Η απασχόληση σε νέες αναπτυσσόμενες δεξιότητες αποτελεί βασικό πυλώνα της πράσινης ανάπτυξης. Νέες θέσεις εργασίας ή μετασχηματισμός υπαρχουσών θέσεων εργασίας σε νέες δεξιότητες θα δημιουργηθούν με την ανάπτυξη νέων αγορών «πράσινων» προϊόντων και υπηρεσιών. Η μετάβαση από συμβατικές δραστηριότητες σε δραστηριότητες πράσινης οικονομίας υπαγορεύει την ανάγκη χάραξης μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής απασχόλησης, η οποία να καλύπτει τις ανάγκες της αγοράς εργασίας σε νέες δεξιότητες, για όλους τους τομείς που συνδέονται με την πράσινη ανάπτυξη. Επισημαίνει ακόμα την ανάγκη για επενδύσεις σε εκπαίδευση – τεχνική κατάρτιση και διεύρυνση του επιστημονικού επιπέδου και την αναβάθμιση υπαρχουσών δεξιοτήτων σε όλους τους σχετικούς τομείς.