Overheid open en inzichtelijk maken 

 

Daar waar macht is, moet deze gecontroleerd worden. Overheden hebben macht van de burgers gekregen en horen in het belang van de burgers te handelen. Gegevens van de overheid zijn van het publiek. Om deze twee redenen hebben burgers ook het recht op inzage van alle overheidsdocumenten. Dit is nu al geregeld via de Wet Openbaarheid Bestuur. Door het internet is het eenvoudiger geworden deze informatie ook zonder verzoek van een burger te publiceren (met uitzondering van vertrouwelijke gegevens en informatie waarbij de staat door publicatie gevaar loopt). Wanneer de overheid ten onrechte informatie achterhoudt, zijn klokkenluiders nodig. Hun positie moet beter beschermd worden. 

 

Informatie van de overheid moet door iedereen te gebruiken zijn. Dat houdt in dat bijvoorbeeld de structuur en definities van haar gegevens voor iedereen vrij beschikbaar moeten zijn. Daarom moeten ook de standaarden waarin de overheid in- en extern communiceert open zijn. 

 

Om te voorkomen dat overheden verschillende keren dezelfde software aanschaffen, horen overheden enkel gebruik te maken van open source software. Hierdoor kunnen overheden hun processen efficienter op elkaar afstemmen, elkaars investering samen delen en kan het openbaar bestuur in minder ontwikkelde landen een enorme sprong voorwaarts maken. 

 

• Overheden publiceren alle informatie (met uitzondering van vertrouwelijke gegevens en informatie waarbij de staat door publicatie gevaar loopt) op een inzichtelijke manier off- en online. 

• De overheid heeft al een wet openbaarheid bestuur. In het verleden was het daarvoor nodig dat er op papier documenten werden vrijgegeven en was het logisch dat dat op verzoek gebeurde. Nu kan de overheid deze documenten direct en automatisch via internet beschikbaar stellen. Het uitganspunt komt hier te liggen op het standaard publiceren van alle overheidsinformatie. 

• Overheden doen geen zaken met bedrijven waaraan zij door het contract na afloop daarvan nog steeds impliciet vast zitten (vendor lock-in). 

• Wanneer een overheid na een contract impliciet nog aan een bedrijf vast zit, ontstaat er geen eerlijke concurrentie. De overheid moet dus niet in zo'n situatie terecht komen. Wanneer dit wel gebeurt, moeten de kosten om na dat contract alsnog vrij te kunnen kiezen bij het aangaan van volgende contracten in de totale kosten meegerekend worden. 

• Bedrijven die opdrachten voor overheden doen publiceren hun data in open formaten gebruikmakend van open standaarden. 

• De informatie die overheden inkopen moet voor iedereen toegankelijk zijn zonder dat ze zich aan bepaalde bedrijven moeten binden.  

• Overheden moeten zoveel mogelijk open formaten en standaarden gebruiken. 

• Open formaten en standaarden zorgen ervoor dat iedereen de data vrij kan lezen en verwerken. Dit vergemakkelijkt binnen de overheid het ict-beleid, maar maakt het ook voor derden makkelijker om een stukje software te ontwikkelen dat door de overheid gebruikt kan worden. 

• Overheden schakelen waar mogelijk over op open source software en waar niet mogelijk stimuleren zij de ontwikkeling van open source software. 

• Open source software is transparant en iedere partij moet deze software kunnen verbeteren of aanpassen. Door voor de ontwikkeling van nieuwe software eenmalig te betalen, wordt voor anderen (waaronder de overheid zelf) dezelfde functionaliteit gratis beschikbaar. Dit zorgt voor grote besparingen, maar levert bijvoorbeeld overheden in minder ontwikkelde gebieden ook de mogelijkheid zich snel en zonder veel kosten te ontwikkelen. 

• Klokkenluiders moeten beter beschermd worden. 

• Daar waar organisaties of de overheid niet zelf transparant werken, zijn klokkenluiders hard nodig. Zij zijn de ogen en oren van de maatschappij. Daarom moeten ze ook beter beschermd worden wanneer ze voor de maatschappij opkomen en daardoor het risico lopen op persoonlijke schade.